Pazar, 07 Mart 2021 09:46

BÖLÜNME YANILGISI – FALLACY OF DIVISION – SIMPSON PARADOKSU

Yazan
Öğeyi Oyla
(1 Oyla)

 

Bütün için geçerli olanın, parçalar için de geçerli olduğu kabulü olarak tanımlanacak bir yanılgıdır.

 

1)  Reel Sektör-Üniversite iş birliğinde X Üniversitesi çok başarılı.

 

2)  X Üniversitesinin İnşaat Mühendisliği Fakültesi ile iş birliği yapıyoruz. Çok başarılı işler çıkaracağız.

 

Bir numaralı önermenin doğru olması, iki numaradaki gizli önerme olan ‘İnşaat Mühendisliği Fakültesi de başarılı iş birlikleri yapıyor’ yargısını garanti etmez.

 

‘Simpson Paradoksu’ bu yanılgıyı gösteren güzel bir örnektir.

 

II. Dünya Savaşının seyrinin değişiminde önemli rolü olan Alan Turing ile birlikte şifre kırıcı olarak çalışan Edward H. Simpson tarafından yaratılmıştır.

 

Görselde detayları verilen örnekte erkekler, işe alımda kadınlara ayrıcalık tanındığından hareketle rahatsızlıkları dile getirmektedir.

 

Genel kabul oranları incelendiğinde, kabul oranları erkekler için % 78 iken, kadınlar için % 83’tür.

 

Birimler bazında kabul oranları incelendiğinde ise; her iki birim için de erkeklerin kabul oranlarının kadınlardan yüksek olduğu görülmektedir. Birim 1 erkekler %95, kadınlar % 87. Birim 2 erkekler %73, kadınlar % 69.

 

Erkeklerin çok eleman alan Birim 1’e az başvuru yaparken, az eleman alan Birim 2’ye çok başvuru yapmalarının sonucu oluşan bir durumdur.

 

Bilinen ve olumlu imaja sahip firma/markaların faydalandığı bir yanılgıdır.

 

Cep telefonu konusunda iyi olan bir markanın çıkardığı tüm tüketici elektroniği ekipmanlarının iyi olacağı kabülü. Hatta cep telefonu markasının otomobil üretim işine gireceği duyulduğunda dahi bu görüşün değişmemesi gibi.

 

Tesla kamyoneti konusunda oluşan beklentinin kaynağında da bu olgunun payı büyük.

 

 

 

 

Okunma 1049 defa Son Düzenlenme Salı, 09 Mart 2021 11:19