Tarihin tekerrürden ibaret olması ki, "DEĞİL"; dünyaya ve insanlığa ilişkin modellememizde, geçmişi tek ve mutlak gerçeklikmiş/olasılıkmış gibi algılamamızdan kaynaklı.

Oysa ki; tarihsel olayların önemli bir kısmı, birbiriyle alakasız birçok olasılıktan gerçekleşen sadece bir tanesi.

Tarih dediğimiz şey ise; şanslı gerçekleşmelerin imkan tanıdığı başka şanslı gerçekleşmeler silsilesinden ibaret (Kelebek etkisi benzeri).

Örneğin, Viyana birinci veya ikinci kuşatmada düşseydi, bugün hangi ülkenin vatandaşı olarak yaşıyor olurdum ?

Ya da, Amerikan iç savaşını kuzey değil güney kazanmış olsaydı; bugün nasıl bir dünyada yaşıyor olurduk ?

Tarihe bu kadar anlam yüklememizde, beynimizin sistematik yargı kusurlarından Hindsight Bias'in önemli etkileri var.

https://etikedanismanlik.com/index.php/makaleler/item/33-ben-biliyordum-yanilgisi-hindsight-bias

Tarihi bu şekilde algıladığımızdan, geleceğe ilişkin hamlelerimizi buna göre şekillendiriyoruz ve çuvallıyoruz.

Örneğin ben, bankacılıkla ilgili kariyer seçimi yaparken, o dönemde geçmişe bakarak, müfettişliğin en iyi başlangıç noktası olduğu kararına varmıştım.

O zaman futurist veya falcı mı olmalı ?

Ne yazık ki, geleceği tahmin edebilmek de mümkün değil.

Diğer taraftan, bugün yaptığımız seçimlerle geleceği şekillendirdiğimiz de bir gerçek.

Ancak, olaylar ve gelecek üzerindeki kontrolümüzü ve tarih bilmenin geleceği şekillendirmedeki rolünü abartmaya gerek yok.